آزمایش خاک
نمونهبرداري از خاك در كشت زراعي:
توجه به سه نكته براي نمونهبرداري در كشت زراعی مهم است:
1- براي نمونهبرداري در كشت زراعی، عمق نمونهبرداري را نوع محصول و نوع ريشه آن مشخص ميكند.
2- بهترين زمان نمونهبرداري در زراعت، پس از برداشت محصول قبلي است.
3- در صورت وجود تك درخت در زمين زراعي، نمونه از زير درخت برداشت نشود.
4- در صورت كشت جوي و پشته نمونهبرداري از كنار جوي باشد.
براي نمونهبرداري خاك به منظور كشت گياهان زراعي، در مسیر W فرض شده روی زمین حداقل از 10 نقطه برای هر هکتار با فاصلههای مناسب به شرح زیر نمونه برداشت میشود: ابتدا 5 سانتیمتر رویی خاک را کاملاً کنار زده و يك گودال به عمق 30 سانتيمتر حفر کرده (بسته به نوع ريشه محصول ممكن است اين عمق كمي متفاوت باشد) سپس از كناره اين گودال خاک برداشته داخل لیوان یکبار مصرف پلاستیکی تمیز ریخته شود. بنابراین پس از حداقل 20 بار نمونهبرداری حدود 20 لیوان خاک داخل ظرف است. خاک داخل سطل را به خوبی مخلوط نموده و سعی شود خاکی از درون سطل بیرون نریزد. از خاک مخلوط شده داخل سطل، 1 لیوان خاك درون کیسه پلاستیکی تميز ریخته و به آزمايشگاه ارسال شود.
نحوه نمونهبرداری از خاک در كشت باغ:
به طور کلی بهترین زمان نمونهبرداری خاک در مورد باغات میوه، نمونهبرداری قبل از احداث باغ است، اما چنانچه باغ احداث شده باشد، بسته به منطقه، اواخر زمستان تا اوایل بهار و یا اواخر تابستان تا اوایل پاییز است.
نمونهبرداری برای باغات و خزانهها بسته به سن و نوع درخت معمولاً از سه عمق 30-0، 60-30 و 100-60 سانتیمتری به صورت جداگانه صورت میگیرد، زیرا بیشترین محل تجمع ریشههای جذب کننده مواد غذایی درخت در این عمقها قرار دارند. توصیه میشود برای تهیه هر نمونه مرکب از هر عمق (نمونهای که نهایتاً به آزمایشگاه منتقل میگردد)، 10-15 نمونه فرعی گرفته شود. نمونههای فرعی هر عمق باید کاملاً با يكديگر مخلوط شده و از مخلوط آنها از هر عمق یک نمونه در حد یک لیوان یکبار مصرف برای ارسال به آزمایشگاه تهیه شود. هنگام نمونهبرداري دقت شود ريشههاي فعال، بيشتر در كدام عمق وجود دارند.
نمونهبرداری باید از منطقهای در زير تاج درخت (منطقه سایه انداز) گرفته شود. نمونهها باید طوری از زمین اطراف درخت گرفته شود که نماینده پای درخت باشد. بهترین مساحت برای نمونهبرداری یک هکتار است. در مساحتهای بیشتر، باغ به قطعات یک هکتاری تقسیم میشود و از هر قطعه یک نمونه تهیه میشود.
نمونهها نباید از محلهای خاص کوددهی شده یا سمپاشی شده تهیه شود.
بهتر است نمونهها از نیمه بیرونی سایه انداز درخت تهیه شوند.
بهتر است نمونهبرداریهای سطحی زمانی صورت گیرد که ریشهها هنوز بیدار نشدهاند.
هیچ یک از ادوات نمونهبرداری از قبیل بیل، بیلچه، دستکش و … آلوده و زنگ زده نباشند.
از محل خالی شدن کود حیوانی یا شیمیایی نمونه نگیرید
از محلی که محصولی سوزانده شده یا محل آتش گرفته نباید نمونه برداری انجام شود
روش نمونهبرداری از خاک در کشت گلخانه :
با توجه به این که کشت گلخانهای در فضای محدود صورت میگیرد لازم است قبل از احداث گلخانه از هر ۵۰۰۰ متر مربع یک نمونه خاک از عمق ۳۰-۰ سانتیمتری برداشته شود. نمونهبرداری باید به صورت مرکب و تصادفی انجام گیرد؛ به این ترتیب که از ۸ تا ۱۰ نقطه به صورت تصادفی تا عمق ۳۰ سانتیمتری گودالی حفر شود سپس خاک این ۸ تا ۱۰ نقطه را با هم مخلوط کرده و یک لیوان از مخلوط چند نقطه به آزمایشگاه، جهت آزمایش ارسال گردد.
علاوه بر نكات كلي كه براي نمونهبرداري بايد مدنظر قرار گيرد توجه به نكات زير هنگام نمونهبرداري از گلخانه مهم است:
1- در صورتی که در گلخانه قبلاً کشت صورت گرفته باشد، باید از سالنهای مشابه از نظر عملکرد و مشکلات بطور جداگانه نمونهبرداری صورت گیرد.
2- در گلخانههايی که قبلاً کشت صورت گرفته بهتر است پس از شخم زدن گلخانه نمونهبرداری صورت گیرد.
3- در صورتي كه در گلخانه كشت صورت گرفته است نمونهبرداري از زير قطره چكانها باشد.