هنگام نمونه برداری از خاک مزارع و باغات باید نکات زیر را مورد توجه قرار داد:

1- قبل از تهیه نمونه باید مطمئن شد که سطح خاک مزرعه یا باغ به کودهای شیمیایی، حیوانی یا بقایای گیاهی آلوده نباشد.
2- نمونه هایی که به آزمایشگاه منتقل می شوند باید نماینده خوبی از خاک مزرعه یا باغ باشند.
3- از محل نگهداری کود، زباله و محل های آلوده با ذغال و خاکستر، از محل جمع کردن علف ها، ساقه و ریشه گیاهان نمونه برداری نشود.
4- از راه آب ها، کنار جوی ها، کنار پرچین و مرز زمین نباید نمونه برداری شود.
5- اگر قطعه زمین از نظر پستی و بلندی ،جنس خاک یا وضعیت ریز و درشتی ذرات خاک، رنگ خاک یا نوع محصول قبلی و فعلی غیر یکنواخت باشد، بهتر است آن مزرعه یا باغ را به چند قسمت یکدست و یکنواخت تقسیم و از خاک هر قسمت جداگانه نمونه برداری کرد.

زمان نمونه برداری:

 – پیش از کاشت برای مزارع.
 – برای باغات در حال احداث قبل از درختکاری و برای باغ های دایر اواخر زمستان یا اوایل بهار در فصل خواب درخت.
 – زمان نمونه برداری گیاه بسته به نوع گیاه متفاوت بوده و در این خصوص قبل از نمونه برداری با کارشناس آزمایشگاه مشاوره شود.
 – بهترین زمان نمونه برداری زمانی، است که زمین در حالت گاورو باشد.

تعداد نمونه:

برای تهیه نمونه مرکب هرچه تعداد نقاط نمونه گیری بیشتر باشد نمونه ارسالی به آزمایشگاه نماینده بهتری خواهد بود.

– به طور کلی نمونه برداری از خاک باغات، دست کم هر دو سال یکبار انجام می شود اما از خاک گلخانه ها یا مزارع با کشت متراکم باید هرسال نمونه برداری شود.

انتخاب محل نمونه برداری:

محل مورد نظر باید از نظر خصوصیات ظاهری خاک نظیر رنگ خاک، شیب، کشت قبلی، مدیریت کودی، میزان سنگریزه و … به قطعات مشابه تقسیم شود

حداکثر مساحت باغ و مزرعه جهت برداشت یک نمونه بستگی به یکنواختی زمین و هدف مورد نظر داشته و معموال 4 هکتار می باشد.

در سیستمهای آبیاری قطرهای محل نمونه برداری زیر قطره چکانها می باشد

نمونه برداری خاک با بیل یا بیلچه:

با رعایت تمامی نکات گفته شده زمین را جهت نمونه برداری انتخاب کرده و در مسیر W شکل در طول زمین حرکت کرده و در این مسیر نقاطی بصورت تصادفی انتخاب میگردد.

در نقاط انتخاب شده، ابتدا باید تمام علف های هرز، بقایای گیاهی و سنگ ها از سطح زمین کنار زده شوند. سپس با بیل یا بیلچه یک گودال به شکل V ایجاد شود 

از سطح صاف دیواره آن به ضخامت دو یا سه بند انگشت5cm و به عمق حدود 30 سانتیمتر برش داده شده و یک کیلوگرم خاک در داخل ظرف تمیزی قرار داده شود

با همین روش نمونه خاک از 10 تا 20 نقطه دیگر زمین باغ یا مزرعه تهیه شود، سپس نمونه ها روی هم ریخته شده و بطور کامل مخلوط می شوند. هرچه
تعداد نقاط نمونه برداری بیشتر باشد دقت نمونه برداری افزایش می یابد. حدود 2 کیلوگرم از خاک همگن داخل کیسه پلاستیک ریخته می شود. هرچقدر تعداد گودال ها بیشتر و فاصله نقاط نمونه برداری کمتر و نزدیک به هم باشد، دقت نمونه برداری نیز افزایش می یابد.

نمونه برداری از خاک باغات میوه و درختان زینتی:
ابتدا باید باغ را بر اساس نوع درخت، سن گیاه، وضعیت خاک و نحوه مدیریت آن به قطعات مختلف تقسیم بندی کرد. از هر قسمت چند درخت که نماینده درختان باغ باشند  از نظر اندازه، عملکرد، سن، سالمت در شرایط یکسانی قرار گرفته باشند انتخاب می شوند.
جهت نمونه برداری خاک باغ باید گودالی به عمق 90 سانتیمتر در ناحیه دوم سایه انداز درخت حفر کرده و بطور مجزا از عمق 30-0 ،60-30 و 90-60 سانتیمتر نمونه برداری کرد و به صورت مجزا به آزمایشگاه ارسال گردد.

آدرس برای ارسال نمونه خاک: